Trí tuệ của trẻ được hình thành ngay từ trong giai đoạn bào thai, người mẹ hoàn toàn có thể giúp con thông minh hơn bằng cách bổ sung dinh dưỡng hợp lý và thai giáo đúng cách. Có 3 cột mốc cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của thai nhi về não bộ, mẹ cần đặc biệt lưu ý.
Quá trình phát triển não bộ thai nhi trong 3 tháng đầu tiên
Sau khi thụ thai khoảng 1 – 2 tuần, nền tảng thần kinh của bé bắt đầu hình thành, phát triển theo chiều dài và có nếp gấp. Đến tuần thứ 3, chúng chuyển thành rãnh và tạo thành ống thần kinh. Ống thần kinh sẽ hình thành ống xương sống và não bộ, chạy dài từ đỉnh đến đuôi của phôi thai.
Vào tuần thứ 6 – 7, ống thần kinh đóng lại theo chiều cong và chia làm 3 phần: tiền đình, não giữa và não sau. Tủy sống cũng bắt đầu xuất hiện ở phần liền kề với não sau. Tiếp theo, sự phát triển não bộ của bé cũng bắt nguồn từ ống thần kinhvà chia làm 5 khu vực: đại não, tiểu não, tuyến yên, thân não và vùng dưới đồi. Tất cả các vùng này sẽ hoàn thiện dần theo thời gian. Các tế bào thần kinh đặc biệt cũng sẽ được hình thành, khởi đầu cho sự phát triển của dây thần kinh. Hệ thần kinh của bé sẽ được tạo thành từ hàng triệu tế bào thần kinh kết nối với nhau. Về cơ bản, các khớp thần kinh cũng được hình thành và tạo ra những chuyển động sớm của thai nhi vào tuần thứ 8 thai kỳ
Từ tuần thứ 9 đến tuần 12 là giai đoạn tế bào thần kinh phát triển mạnh mẽ, cứ mỗi phút lại có 250.000 tế bào mới được sinh ra. Cùng với sự phát triển không ngừng của hệ thần kinh, bé đã bắt đầu cử động được nhưng nhỏ thôi, có thể mẹ chưa cảm nhận được nhiều.
Quá trình phát triển não bộ thai nhi từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6
Đây là giai đoạn bé bắt đầu hình thành phản xạ. Não bộ lúc này đã giữ vai trò điều khiển cơn co giãn đều đặn của cơ hoành và cơ ngực, tương tự như nhịp thở. Lớp bảo vệ myelin cũng bắt đầu xuất hiện giúp tăng tốc độ giữa các tế bào thần kinh, bao phủ xung quanh dây thần kinh bé. Lớp bảo vệ này sẽ phát triển đến khi bé 1 tuổi
Khoảng tuần thứ 18 của thai kỳ, bé đã bắt đầu biết đạp và biết nuốt. Đến tuần thứ 21, theo phản xạ tự nhiên, bé nuốt vài chục ml nước ối mỗi ngày. Đây là quá trình phát triển của thai nhi về vị giác.
Vào những tuần cuối cùng trong giai đoạn từ 4 – 6 tháng, phần cuống não của bé gần như đã hoàn thiện,. Hệ thần kinh đã phát triển đủ để bé phản xạ, lắng nghe âm thanh từ bên ngoài tử cung. Hàng triệu tế bào thần kinh đã được tạo ra, có thể giúp bé cuộn mình, đạp, đấm, vươn vai. Giai đoạn này cũng là thời điểm thích hợp để mẹ kích thích não bộ của bé qua âm nhạc.
Quá trình phát triển não bộ thai nhi trong 3 tháng cuối
Ba tháng cuối là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của não bộ. Vào tuần thai thứ 28, hệ thần kinh trung ương có thể điều khiển nhịp thở nhẹ nhàng và kiểm soát nhiệt độ cơ thể bé. Đặc biệt giai đoạn này, sóng não của bé đã bắt đầu phát triển, xuất hiện chu kỳ giấc ngủ và hình thành cả những giấc mơ của bé. 13 tuần cuối thai kỳ, não bộ của bé đạt trọng lượng khoảng 300g, tăng lên 200g so với giai đoạn 3 – 6 tháng.
Bề mặt não bộ của bé cũng thay đổi, xuất hiện nhiều hơn rãnh nhỏ và nếp nhăn tương tự như não người lớn. Giai đoạn cuối thai kỳ là sự phát triển nhanh nhất của tiểu não – trung khu vận động. Diện tích tiểu não tăng lên gần gấp 30 lần chỉ trong 16 tuần cuối.
Vỏ não cũng dần hoạt động trong những thời điểm cuối thai kỳ đặc biệt là khi bé được sinh ra. Bộ phận này sẽ tiếp tục hoàn thiện trong những năm đầu đời của trẻ nhờ vào môi trường bên ngoài.
Mẹ bầu ăn gì để tốt cho quá trình phát triển não bộ của trẻ?
Axit folic
Là 1 dạng vitamin nhóm B, axit folic rất cần thiết cho sự phát triển của tế bào, mô và DNA. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, việc sớm bổ sung axit folic đầy đủ trước cả khi mang thai sẽ giúp làm giảm 70% nguy cơ dị tật ống thần kinh và giảm 40% trẻ sinh ra bị rối loạn phổ tự kỷ. Mỗi ngày phụ nữ nên bổ sung 400mg axit folic nhất là với phụ nữ có ý định mang thai hoặc đang mang thai. Loại axit này có mặt trong các thực phẩm: rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, củ cải đường, bơ, nước cam, …Ngoài ra một chế độ ăn giàu vitamin cũng là tiền đề giúp mẹ bầu sinh con thông minh khỏe mạnh nữa nhé.
Kẽm
Là nguyên tố vi lượng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển não bộ thai nhi giai đoạn đầu. Kẽm có nhiệm vụ làm tăng sức mạnh của tế bào thần kinh và chất dẫn truyền. Mẹ có thể bổ sung kẽm bằng cách ăn các thực phẩm: thịt đỏ, các loại đậu, quả óc chó, cải bó xôi, …
Choline
Sự phát triển trí não của thai nhi phụ thuộc rất nhiều vào dưỡng chất này. Ngoài việc hỗ trợ giảm nguy cơ mắc các khuyết tật về ống thần kinh, bổ sung Choline rất tốt cho trí nhớ và quá trình học tập của bé sau này. Thịt gà, thịt lợn, khoai tây là những thực phẩm giàu Choline mẹ bầu nên ăn khi mang thai.
Protein
Không chỉ là dưỡng chất có mặt trong các quá trình phát triển của thai nhi, protein còn có nhiệm vụ tăng cường chức năng của các tế bào não, giúp não bộ của bé khỏe mạnh và phát triển toàn diện. Nguồn thực phẩm giàu protein đến từ trứng, các loại đậu, cá và thịt nạc.
Iot
Nếu tham gia các khóa học tiền sản, mẹ bầu sẽ được bác sĩ nhắc nhở việc thường xuyên bổ sung iot để chuẩn bị cho việc mang thai. Iot đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển tủy sống và kết nối các bộ phận của não. Nếu thiếu iot có thể dẫn đến việc sinh non hoặc vấn đề suy giảm nhận thức của bé sau này. Mẹ có thể nạp iot thông qua sữa chua, dâu tây và rong biển
Sắt
Là chất bắt buộc phải bổ sung trong giai đoạn mang thai không chỉ giúp tăng cường lượng máu cung cấp cho con, giảm triệu chứng chóng mặt, mệt mỏi của mẹ, sắt còn giúp cải thiện và tăng cường khả năng truyền tín hiệu liên lạc giữa các tế bào thần kinh. Ngoài sắt dạng viên, dạng nước, mẹ bầu cũng có thể bổ sung thông qua nguồn thực phẩm: thịt đỏ, cải bó xôi, nho khô, đậu lăng, …
Trên đây là 3 cột mốc cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của thai nhi về não bộ. Để giúp con thông minh, khỏe mạnh ngay từ trong bụng, mẹ bầu ngoài việc cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết hãy bắt đầu thai giáo cho con từ tuần thứ 18 để gia tăng cảm xúc và kết nối bé với thế giới bên ngoài.
